لوریج (Leverage) در دنیای مالی به عنوان یک ابزار قدرتمند برای افزایش سرمایه و بهره‌وری مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوریج به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با سرمایه کمتری معامله کرده و سود بیشتری به دست آورند. از طرف دیگر، این ابزار با ریسک‌های زیادی نیز همراه است که باید به دقت مدیریت شوند که در ادامه به تفصیل به میزان ریسک و نحوه مدیریت آن نیز خواهیم پرداخت.
لوریج چیست؟
لوریج یا به عبارت دقیق‌تر «واگذاری سرمایه» به معنی استفاده از سرمایه امانی (وام) در معاملات بازارهای مالی از جمله رمز ارزها است. لوریج، قدرت خرید یا فروش شما را بیشتر می‌کند تا بتوانید با سرمایه‌ای بیشتر از آنچه در کیف پول خود دارید معامله کنید. بسته به صرافی که در آن معامله می‌کنید، ممکن است بتوانید لوریجی تا ۱۰۰ برابر موجودی حساب خود را گرفته و استفاده کنید.
در معاملات با لوریج، میزان این ابزار به صورت نسبتی تعریف می‌شود، مثلاً ۱:۵ (۵ برابر)، ۱:۱۰ (۱۰ برابر) یا ۱:۲۰ (۲۰ برابر). این نسبت نشان می‌دهد که سرمایه اولیه شما چند برابر افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، اگر در کیف پول خود ۱۰۰ دلار داشته باشید و با لوریج ۱۰ برابر معامله کنید، سرمایه ۱۰۰ دلاری شما قدرت خریدی معادل ۱۰۰۰ دلار دارد.
لوریج چگونه عمل می‌کند؟
قبل از اینکه بتوانید وام بگیرید و با لوریج معامله کنید، باید سرمایه‌ای را در حساب معاملاتی خود واریز کنید. سرمایه اولیه‌ای که شما ارائه می‌دهید به عنوان وثیقه در نظر گرفته می‌شود. مقدار وثیقه مورد نیاز بستگی به لوریجی که استفاده می‌کنید و ارزش کل معامله‌ای که می‌خواهید باز کنید (که به نام مارجین هم شناخته می‌شود) دارد.
به عنوان مثال، فرض کنید می‌خواهید ۱۰۰۰ دلار در اتریوم (ETH) با لوریج ۱۰ برابر سرمایه‌گذاری کنید. مقدار مارجین مورد نیاز برابر ۱:۱۰ از ۱۰۰۰ دلار خواهد بود، به این معنا که شما باید ۱۰۰ دلار به عنوان وثیقه برای وام گرفته شده در حساب خود داشته باشید.
در صورتی که از لوریج ۲۰ برابر استفاده کنید، مارجین مورد نیاز شما کمتر خواهد بود (۱:۲۰ از ۱۰۰۰ دلار = ۵۰ دلار)؛ اما به یاد داشته باشید که هر چه لوریج بالاتر باشد، ریسک ضرر و از دست دادن کل سرمایه بالاتر خواهد بود.
مزایا و معایب لوریج برای معامله گران
معامله با لوریج یا همان اهرم، در انواع بازارهای مالی اعم از فارکس و ارزهای دیجیتال، مزایا و معایبی دارد که اگر یاد بگیریم مدیریت ریسک و سرمایه انجام دهیم، سود آن به زیانش می‌چربد. در ادامه مزایا و معایب لوریج را بررسی می‌کنیم.
مزایای استفاده از لوریج
مزایای استفاده از لوریج عبارت است از:
- افزایش سود
استفاده از لوریج به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با سرمایه کمتر، سود بیشتری کسب کنند؛ به عبارت دیگر، با استفاده از وام‌ها و لوریج، معامله‌گران می‌توانند معامله‌های بزرگ‌تری باز کنند. به عنوان مثال، اگر یک معامله‌گر با لوریج ۱۰ برابر معامله کند، با سرمایه ۱۰۰ دلار می‌تواند معامله‌ای به ارزش ۱۰۰۰ دلار انجام دهد. در صورت موفقیت، سود او ۱۰ برابر بیشتر خواهد بود.
- امکان معامله با حجم بیشتر
لوریج به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با حجم بیشتری معامله کنند و در نتیجه از نوسانات قیمت بهره بیشتری ببرند و در معاملات خود انعطاف بیشتری داشته باشند.
- دسترسی به فرصت‌های بیشتر
معامله کردن در بعضی از بازار‌ها به سرمایه بیشتری نیاز دارد. لوریج به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا به فرصت‌های بیشتری دسترسی داشته باشند. با استفاده از لوریج، معامله‌گران می‌توانند در بازارهای با ارزش کل بیشتری معامله کنند. به عنوان مثال، اگر یک معامله‌گر با لوریج ۱۰ برابر معامله کند، می‌تواند با سرمایه ۱۰۰ دلار، در بازاری معامله کند که ارزش کل آن ۱۰۰۰۰۰ دلار است.
ریسک‌ها و معایب استفاده از لوریج برای تریدرها
معایب استفاده از لوریج در معاملات به صورت زیر است:
- ضررها بزرگتر خواهند بود
در صورتی که از لوریج استفاده کنید، به هر اندازه که لوریج شما بیشتر باشد میزان زیانی که متحمل می‌شوید نیز بیشتر خواهد بود. چنان چه بازار خلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، به همان اندازه که احتمال داشت بیشتر سود کنید، بیشتر ضرر می‌کنید.
- افزایش ریسک لیکوئید شدن
در صورتی که پس از باز کردن معامله، بازار با سرعت زیادی خلاف روند پیش‌بینی شده حرکت کند و شما از لوریج بالایی استفاده کرده باشید، احتمال آن که کل سرمایه خود را از دست دهید وجود دارد.
در واقع چنان چه میزان زیان شما از میزان وثیقه‌ای که در حساب خود دارید بیشتر شود، معامله شما بسته شده و کل موجودی حسابتان صفر می‌شود. مثلاً اگر موجودی شما ۱۰۰ دلار باشد و با لوریج ۱۰ برابر یک معامله ۱.۰۰۰ دلاری باز کنید، اگر معامله شما بیش از ۱۰۰ دلار ضرر کند، معامله به صورت خودکار بسته شده و کل موجودی شما لیکوئید یا همان صفر می‌شود.
به همان اندازه که سود‌های شما با استفاده از لوریج چند برابر می‌شوند، زیان‌هایی که متحمل می‌شوید نیز سنگین‌تر خواهد بود تا جایی که ممکن است کل سرمایه خود را در یک معامله از دست بدهید.
معامله‌گران باید قبل از استفاده از لوریج، ریسک‌های احتمالی را به خوبی درک کرده و استفاده از آن را با دانش و تجربه مناسب همراه کنند. همچنین، می‌توانند از ابزارهای مدیریت ریسک مانند تنظیم حداقل مارجین و استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک برای مدیریت بهتر معاملات خود استفاده کنند.
معاملات با لوریج در مقابل معاملات بدون لوریج
معاملات با لوریج در مقابل معاملات بدون لوریج تفاوت‌های شاخصی دارند؛ از نحوه مدیریت ریسک و سرمایه گرفته تا شکل و ساختار کلی معاملات. در ادامه به کلیدی‌ترین تفاوت‌های معاملات با و بدون لوریج می‌پردازیم.
معاملات با لوریج
در معاملات با لوریج، معامله‌گر با استفاده از وام‌ها و وثیقه (مارجین) می‌تواند موقعیت‌های بزرگ‌تری در بازار ایجاد کند. سود یا زیان در معاملات با لوریج بر اساس حجم بزرگتر معامله‌ها محاسبه می‌شود. به این معنا که حتی با تغییرات کوچک در قیمت، سود یا زیان نسبت به سرمایه اصلی به شدت تقویت می‌شود.
مثلاً با استفاده از لوریج ۱۰ برابر، معامله‌گر با سرمایه ۸۰۰۰ دلار می‌تواند موقعیتی به ارزش ۸۰۰۰۰ دلار ایجاد کند. در صورت صعودی شدن قیمت به ۸۰۵۰ دلار با وجود آن که قیمت تنها ۵۰ دلار افزایش یافته اما از آن جایی که معامله گر از لوریج ۱:۱۰ استفاده کرده بود، سود وی در ۱۰ ضرب شده و ۵۰۰ دلار سود می‌کند.
از طرفی، افزایش ریسک نیز با استفاده از لوریج افزایش می‌یابد. اگر بازار به سمتی حرکت کند که معامله‌گر را به زیان بیندازد، این زیان نیز در میزان لوریج او ضرب خواهد شد.
معاملات بدون لوریج
در معاملات بدون لوریج، معامله‌گر تنها با سرمایه خود معامله می‌کند و از وام‌ها و وثیقه استفاده نمی‌کند. در این حالت به سرمایه اولیه به مراتب بیشتری احتیاج دارید تا بتوانید سود‌های قابل قبولی داشته باشید.
سود یا زیان در معاملات بدون لوریج بر اساس مقدار واحد دارایی (مثلا یک بیت کوین یا یک اتریوم) محاسبه می‌شود و تغییرات در قیمت تنها تأثیر معقولی بر سود یا زیان دارند.
مثلاً با معامله بدون لوریج، معامله‌گر با سرمایه ۸۰۰۰ دلار تنها می‌تواند به اندازه سرمایه خود معامله کند و در مثلا اگر یک دارایی به ارزش ۸۰۰۰ دلار خریداری کند، در صورتی که قیمت این دارایی به ۸.۰۵۰ دلار برسد، شخص خریدار ۵۰ دلار سود می کند.
در نتیجه، معاملات با لوریج از یک سو سودآوری بیشتر را به همراه دارند و اجازه می‌دهند تا با سرمایه کمتر در معاملات بزرگتر شرکت کنید، اما به دلیل افزایش ریسک نیز نیاز به مدیریت دقیق‌تر دارند. معامله‌گران باید با دقت و با دانش کافی از لوریج استفاده کنند تا از ریسک‌های مرتبط با آن آگاه باشند.
نمونه‌ای از لوریج در پوزیشن خرید لانگ (Long)
اگر شما می‌خواهید یک موقعیت خرید با ارزش ۱۰۰۰۰ دلار از بیت‌کوین (BTC) با لوریج ۱۰ برابر باز کنید، شما از ۱۰۰۰ دلار به عنوان وثیقه (ضمانت) استفاده خواهید کرد. اگر قیمت بیت‌کوین ۲۰٪ افزایش پیدا کند، شما سود خالصی به مقدار ۲۰۰۰ دلار (با کسر کارمزد) به دست خواهید آورد که بسیار بیشتر از ۲۰۰ دلاری است که در صورت معامله با ۱۰۰۰ دلار بدون لوریج کسب می‌کردید.
با این حال، لوریج همراه با ریسک‌های بالاتری می‌آید. اگر قیمت بیت‌کوین ۲۰٪ کاهش یابد، موقعیت شما ۲۰۰۰ دلار زیان خواهد داشت. با توجه به اینکه سرمایه اولیه شما (وثیقه) تنها ۱۰۰۰ دلار است، یک کاهش ۲۰٪ قیمت حساب شما را صفر یا همان لیکوئید می‌کند و شما تمام دارایی ۱۰۰۰ دلاری خود را از دست می‌دهید. در واقع، حتی اگر بازار تنها ۱۰٪ کاهش یابد، حساب شما صفر شده و معامله در همان جا بسته می‌شود.
نمونه‌ای لوریج در پوزیشن فروش شورت (Short)
فرض کنید شما در یک معامله بیت کوین باشید و قصد دارید به یک موقعیت فروش وارد شوید. سرمایه اولیه شما ۱۰۰۰ دلار است و شما می‌خواهید موقعیت فروشی باز کنید که ارزش ۱۰۰۰۰ دلاری از بیت‌کوین را پوشش دهد و از لوریج ۱۰ برابر استفاده کنید.
در این حالت، شما ۱۰۰۰ دلار از سرمایه اولیه خود به عنوان وثیقه می‌گذارید. اگر قیمت بیت‌کوین ۲۰٪ کاهش یابد، شما سود خالصی به مقدار ۲۰۰۰ دلار (با کسر کارمزد) به دست می‌آورید. این سود به عنوان فرق میان مقدار ۱۰۰۰۰ دلار که شما معامله فروش را افتتاح کرده‌اید و مقدار کاهش یافته در قیمت بیت‌کوین به شما پرداخت می‌شود.
لوریج در معامله فروش به شما این امکان را می‌دهد که از کاهش قیمت ارز به منظور کسب سود بهره ببرید. با این حال، باید به ریسک‌های مرتبط با لوریج دقت ویژه‌ای داشته باشید. اگر قیمت بیت‌کوین به جای کاهش، افزایش یابد، موقعیت شما زیان خواهد.
خلاصه‌ای از آنچه در مطلب لوریج چیست گفته شد:
در این مطلب، با مفهوم و عملکرد لوریج آشنا شدیم. لوریج به استفاده از وام یا سرمایه اضافی برای معامله در بازارهای مختلف، از جمله بازارهای ارز دیجیتال، اشاره دارد. این ابزار به معامله‌گران امکان می‌دهد تا با سرمایه کمتر، معاملات بزرگ‌تری را انجام دهند و از فرصت‌های مالی بهتری بهره برند.
مثالی از لوریج در موقعیت خرید نشان داد که با استفاده از لوریج ۱۰ برابر و سرمایه اولیه ۱۰۰۰ دلار، می‌توانید در صورت افزایش قیمت بیت‌کوین ۲۰ درصد، سود خالص ۲۰۰۰ دلار (با کسر کارمزد) را کسب کنید که مقداری بسیار بیشتر از ۲۰۰ دلار سودی است که بدون استفاده از لوریج بر روی سرمایه ۱۰۰۰ دلاری خود می‌توانستید بسازید.
همچنین به مسائل مرتبط با ریسک‌های لوریج نیز اشاره شد. اگر قیمت ارز به جای افزایش، کاهش یابد، معامله‌گر ممکن است با مخارج زیادی مواجه شود و برای جلوگیری از لیکوئید شدن مجبور به افزایش وثیقه خود شود. باید توجه داشت که لوریج همراه با ریسک‌های زیادی است و معامله‌گران باید آن‌ها را به دقت در نظر بگیرند تا از تباهی سرمایه خود جلوگیری کنند.
