زبان برنامه نویسی بلاکچین نقش بسیار مهمی را در پروژه‌های مبتنی بر بلاکچین ایفا می‌کنند و بدون آن‌ها بلاکچین‌ها قادر به فعالیت نخواهند بود. علاوه بر این کاربران و توسعه دهندگان با استفاده از زبان برنامه نویسی می‌توانند قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ایجاد کنند. زبان‌های برنامه نویسی مختلفی وجود دارند که بلاکچین‌ها می‌توانند استفاده کنند. در این مطلب از صرافی ارز دیجیتال تتانکس به معرفی بهترین زبان برنامه نویسی بلاکچین می‌پردازیم.
زبان برنامه نویسی بلاکچین چیست؟
نمی‌توان مطلبی درباره بلاکچین یا ارز دیجیتال نوشت و به بیت کوین اولین پروژه‌ای که این فناوری‌ها را وارد دنیای مدرن کرد، اشاره نکرد. بیت کوین مشهورترین پروژه‌ای است که برای اولین زبان برنامه نویسی بلاکچین را وارد حوزه ارز دیجیتال کرد.
ارز دیجیتال بیت کوین برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ راه اندازی و منتشر شد. در وایت پیپر (White Paper) بیت کوین به برخی مزایای سیستم مالی همتا به همتا اشاره شده است که یکی از این مزایا، حذف واسطه‌ها و اشخاص ثالث است.
تمامی خدمات و سرویس‌هایی که بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاکچین ارائه می‌دهند، از طریق زبان برنامه نویسی بلاکچین امکان‌پذیر شده است؛ پس زبان برنامه نویسی بلاکچین چیست؟
زبان برنامه نویسی بلاکچین پایه و اساس فناوری بلاکچین است. همان‌طور که از نامش مشخص است، بلاکچین به زنجیره‌ای (Chain) از بلاک‌ها (Block) گفته می‌شود که اطلاعات و داده‌های یک شبکه را در خود نگه داری می‌کنند.
یک شبکه بلاکچین ممکن است از چند نوع زبان برنامه نویسی بلاکچین استفاده کند؛ برعکس سازمان‌ها و پروژه‌های متمرکز، تمام شبکه و سیستم خود را با یک زبان برنامه نویسی نوشته و به روز رسانی می‌کنند. با این وجود، شبکه‌های بلاکچین، به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و متن باز بودن، به یک زبان برنامه نویسی محدود نیستند.
به عنوان نمونه، بلاکچین اتریوم (Ethereum) از چند تا از بهترین زبان برنامه نویسی بلاکچین از جمله گوو (Go)، جاوا (Java) و پایتون (Python) استفاده می‌کند.
در حال حاضر، شناخته شده‌ترین و مشهورترین پروژه مبتنی بر بلاکچین بیت کوین است. بلاکچین بیت کوین هر ۱۰ دقیقه یک بار یک بلاک جدید ایجاد و به بلاکچین اضافه می‌کند. بلاک‌های جدیدی که به زنجیره اضافه می‌شوند حاوی اطلاعات و تراکنش‌های جدید هستند.
بلاک‌ها همچنین شامل یک امضای رمزنگاری (Cryptographic) به نام هش (Hash) از بلاک‌های قبل خود می‌شود. این امر یعنی بلاک قبلی، بلاک جدید را تأیید شده و سپس اعتبارسنج بلاک را تا نهایی می‌کند. به این کار اعتبارسنجی (Validating) می‌گویند و پاداش آن را اعتبارسنج‌ها (Validators) دریافت می‌کنند.
در حوزه ارزهای دیجیتال به این فرایند اعتبارسنجی بلاک‌ها و استخراج بلاک‌های جدید ماینینگ (Mining) می‌گویند. ماینینگ ارز دیجیتال شامل حل معمای رمزنگاری می‌شود. به مرور که معماهای بیشتری حل می‌شوند، سختی معماها هم افزایش می‌یابد.
هش در برنامه نویسی بلاکچین چیست؟
یکی از بخش‌های اصلی بلاکچین، امضای دیجیتالی یا همان هش است. هش نوعی فناوری مبتنی بر ریاضیات است که یک ورودی طولانی را به یک خروجی با طول ثابت کد گذاری می‌کند. از این رو، داده‌های مختلف با اندازه‌های مختلف همه پس از هش سایز ثابت و مشابهی خواهند داشت.
فناوری هش به صورت دقیق عمل می‌کند و حتی اگر یک داده را دو بار هش کنید، هر دو خروجی یکسان و مشابه خواهند بود.
خروجی‌های با اندازه ثابت یعنی تمام داده‌هایی که هش می‌شوند در یک اندازه و سایز مشابه به شبکه تحویل داده می‌شوند. علاوه بر این، از هش نمی‌توان برای معکوس کردن داده‌ها استفاده کرد چرا که هش فقط به صورت یک طرفه کار می‌کند و تنها می‌توان از آن برای تغییر داده‌ها استفاده کرد و نه معکوس کردن آن‌ها.
هش چه اهمیتی در زبان برنامه نویسی بلاکچین دارد؟
هش یکی از اجزای بسیار مهم در برنامه نویسی بلاکچین است. این امر به این دلیل است که هنگامی که یک بلاک جدید به زنجیره اضافه می‌شود، حاوی هش بلاک قبلی خواهد بود. به این ترتیب، تمام بلاک‌های موجود در بلاکچین، هش بلاک‌های قبلی را در خود دارند.
اهمیت هش در زبان برنامه نویسی بلاکچین در این است که هش روشی ایمن و تنظیم‌پذیر برای دریافت داده‌ها ارائه می‌دهد. به کمک هش، بلاکچین‌ها می‌توانند بسیار سریع‌تر تراکنش‌ها را پردازش کنند. به علاوه، رمزهای هش شده را به هیچ عنوان نمی‌توان دست‌کاری، حذف یا هک کرد. حتی اگر کسی بتوان یک رمز هش شده را بدزدد باز هم جای نگرانی نیست چرا که نمی‌توان از آن استفاده کرد.
به کمک فناوری هش، دو فایل را خیلی راحت می‌توان با هم مقایسه کرد و نیازی نیست وقت زیادی برای این کار صرف کرد. از این رو، می‌توان از هش برای تا یک فایل پس از دریافت یا ارسال به آدرس دیگر استفاده کرد.
انواع زبان‌های برنامه نویسی بلاکچین
بلاکچین‌ها از زبان‌های برنامه نویسی مختلفی برای پردازش تراکنش‌ها و داده‌ها استفاده می‌کنند. این زبان‌های مختلف را می‌توان به چهار دسته بندی زیر تقسیم کرد:
زبان‌های برنامه نویسی برای اهداف عمومی
این دسته از زبان‌های برنامه نویسی به صورت گسترده توسط بلاکچین‌های توسعه نرم افزار استفاده می‌شوند. برخی از این زبان‌های برنامه نویسی بلاکچین در بسیاری از پروژه‌ها و اپلیکیشن‌های محبوب بلاکچین مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
زبان‌های برنامه نویسی عمومی برای توسعه و طراحی شبکه و اپلیکیشن‌های موجود در پلتفرم‌ها استفاده می‌شوند. با توجه با اینکه بلاکچین‌ها عموماً طیف وسیعی از اپلیکیشن‌ها را میزبانی می‌کنند، زبان‌های برنامه نویسی متفاوتی هم در این شبکه‌ها استفاده می‌شوند.
زبان‌های برنامه نویسی مخصوص بلاکچین
جدای از زبان‌های برنامه نویسی عمومی که توسط بلاکچین‌ها هم استفاده می‌شوند، زبان‌های برنامه نویسی زیادی هم مخصوصاً برای استفاده بلاکچین‌ها طراحی شده‌اند. این زبان‌های برنامه نویسی با هدف توسعه قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) توسعه یافته‌اند.
زبان‌های برنامه نویسی شی گرا
برخی از زبان‌های مورد استفاده در بلاکچین، شی گرا (Object Oriented) هستند. زبان‌های برنامه نویسی بلاکچین شی گرا، در فرایند برنامه نویسی، داده‌ها را با روش‌هایی مانند دستورالعمل‌های لازم برای نرم افزارها جهت انجام برخی فعالیت‌ها، ترکیب می‌کنند.
زبان‌های برنامه نویسی شی گرا استفاده دوباره و به روز رسانی کدهای برنامه نویسی موجود را راحت‌تر کرده و به همین دلیل در راه حل‌های نرم افزاری پیچیده بیشتر از این نوع زبان برنامه نویسی بلاکچین استفاده می‌شود.
زبان‌های برنامه نویسی رویه‌ای
در مقابل زبان شی گرا، زبان برنامه نویسی رویه‌ای (Procedural Languages) قرار دارد. این زبان داده‌ها و روش‌ها را در واحدهای یکسان ترکیب نمی‌کند. به طور کلی، زبان‌های برنامه نویسی رویه‌ای، سرعت و مقیاس پذیری بیشتری را در اجرا و پیاده سازی کدها ارائه می‌دهند. در واقع، در اواسط قرن ۲۰، تمام زبان‌های برنامه نویسی شی گرا بر اساس اصول زبان‌های برنامه نویسی رویه‌ای عمل می‌کردند.
اتریوم و بهترین زبان‌های برنامه نویسی
به کمک از زبان‌های برنامه نویسی و قراردادهای هوشمند می‌توان واسطه‌ها و اشخاص ثالث را به کلی از حوزه ارزهای دیجیتال حذف کرد. برنامه نویسی بلاکچین که از پروتکل اولیه بیت کوین پیروی می‌کند، اگرچه نوآوری‌های زیادی را ارائه داده است اما در یک زمینه با کاستی بزرگی مواجه است.
این کاستی همان خود مختاری (Autonomy) است. عدم خودمختاری در بلاکچین بیت کوین، منجر به راه اندازی پروژه جدیدی به نام اتریوم شد. ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) توسعه دهنده این ارز دیجیتال است. یکی از جنبه‌های مهمی که اتریوم را نسبت به بیت کوین متمایز کرده است، استفاده از قراردادهای هوشمند است.
قراردادهای هوشمند در اتریوم
قراردادهای هوشمند، حاوی کدهایی هستند که هر زمان که چیزی به صورت موفقیت‌آمیز با کد تعامل برقرار می‌کند، اجرا می‌شوند. به طور کلی، قراردادهای هوشمند شامل شرایط خاصی می‌شوند و هر زمان که این شرایط محیا می‌شود، کدی که قرارداد در خود نگه داشته است، فعال می‌شود.
بسیاری از کاربران و کارشناسان معتقدند که این یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد اتریوم است چرا که قراردادهای هوشمند باعث خودمختاری بیشتر شبکه می‌شوند. به عنوان نمونه، در صورتی که فردی قصد فروش چیزی را به صورت آنلاین داشته باشد، با استفاده از قراردادهای هوشمند می‌تواند فهرستی از اقلام فروشی خود را به سایر کاربران ارسال کند.
با این وجود اگرچه قراردادهای هوشمند فناوری بسیار کارآمد و مهمی هستند اما آن‌ها هم با کاستی‌هایی مواجه هستند. به عنوان نمونه، برای اجرای برخی از قراردادهای هوشمند نه تنها لازم است آن را در یک کامپیوتر اجرا کرد، بلکه لازم است که یک کاربر یا نفر هم با آن در تعامل باشد.
یعنی از طرفی یک نفر باید کامپیوتر خود را در اختیار شبکه قرار دهد و یک نفر هم باید قرارداد هوشمند را اجرا کند. به علاوه، استفاده و به کار گیری این فناوری در دنیای واقعی هم ممکن است در برخی شرایط دشوار و پیچیده است.
هزینه گس در اتریوم
پس از اینکه فردی درخواست خود را اجرا و کد قرارداد هوشمند هم فعال شد، لازم است که تراکنش در بلاکچین اجرا شود. هنگام پیاده سازی یک قرارداد در بلاکچین، لازم است که کاربر هزینه‌ای را به عنوان هزینه گس (Gas) پرداخت کند.
در نهایت این هزینه گس به افرادی پرداخت می‌شود که کامپیوتر خود را در اختیار شبکه و کاربران قرار داده‌اند.
کدام پروژه‌ها از زبان برنامه نویسی بلاکچین استفاده می‌کنند؟
در حال حاضر تمام پروژه‌های ارز دیجیتال از زبان‌ها برنامه نویسی بلاکچین برای فعالیت و توسعه پلتفرم خود استفاده می‌کنند. دو تا از محبوب‌ترین این پروژه‌ها عبارت‌اند از هایپرلجر (Hyperledger) و اتریوم (Ethereum).
پلتفرم هایپرلجر
هایپرلجر یک پروژه متن باز مبتنی بر بلاکچین است که سعی دارد به توسعه فناوری‌های جدید از طریق ارائه ابزار مورد نیاز، تعلیم و کارآموزی و رویدادهایی برای بهبود بلاکچین‌های مبتنی بر دفتر توزیع شده، کمک کند.
هدف هایپرلجر فراهم کردن فناوری‌های مبتنی بر بلاکچین است که حاوی رابط برنامه نویسی اپلیکیشن راحت با ویژگی‌های منحصر به فرد هستند. این پلتفرم، خطرات امنیتی را کاهش داده و تضمین می‌کند که طرفینی که می‌خواهند با هم معامله کنند، تنها افرادی هستند که در این معامله دخیل خواهند بود و هیچ واسطه‌ای حق دخالت در این بین را نخواهد داشت.
بنابراین، هایپرلجر تمام ویژگی‌ها و کاربردهای بلاکچین، از جمله معماری منحصر به فرد بلاکچین، خصوصی بودن داده‌ها، به اشتراک گذاری اطلاعات و تغییرناپذیری را به کاربران خود ارائه می‌دهد.
پلتفرم اتریوم
اتریوم یک پلتفرم متن باز و مبتنی بر فناوری بلاکچین است. این پلتفرم یک پروژه و بستری برای توسعه و راه اندازی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) بلاکچین ارائه می‌دهد. بلاکچین اتریوم اجرای قراردادهای هوشمند از طرف نودها یا همان گره‌ها (Nodes) را تسهیل می‌کند.
اتریوم زبان برنامه نویسی بلاکچین متعددی را به توسعه دهندگان ارائه می‌دهد. این زبان‌ها که جزو بهترین زبان برنامه نویسی بلاکچین هستند، عبارت‌اند از زبان گوو (Go)، جاوا (Java)، سی++ (C++)، پایتون (Python) و … .
بهترین زبان برنامه نویسی برای بلاکچین کدام است؟
زبان برنامه نویسی بلاکچین یکی از پایه‌های اصلی فناوری بلاکچین است. اغلب بلاکچین‌ها به دلیل ماهیت غیرمتمرکز بودن به یک زبان برنامه نویسی محدود نبوده و می‌توانند از چند زبان مختلف استفاده کنند. برخی از بهترین زبان برنامه نویسی بلاکچین عبارت است از:
سالیدیتی
سالیدیتی (Solidity) یک زبان برنامه نویسی برای بلاکچین شی گرا و استاتیک (Statical) است که به کاربران اجازه توسعه قراردادهای هوشمند در بلاکچین مد نظر را می‌دهد.
pragma solidity ^0.8.7;
contract MyContract {
constructor() public{
value = “My value”;
}
string public value;
function get() public view returns (string memory){
return value;
}
function set(string memory _value) public{
value = _value;
}
}
سالیدیتی بر اساس زبان‌های برنامه نویسی قبلی مانند پایتون، سی++ و جاوا اسکریپت طراحی شده است؛ بنابراین از ساختار زبانی مشابهی با این زبان‌ها پیروی می‌کند. در قسمت زیر نمونه‌ای از یک زبان برنامه نویسی سالیدیتی را مشاهده می‌کنید:
با توجه به اینکه سالیدیتی اولین زبان برنامه نویسی بلاکچین است، طیف وسیعی از ویژگی‌ها و سرویس‌ها را ارائه داده و علاوه بر این، از آن برای توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز زیادی استفاده می‌شود. این زبان برنامه نویسی در ابتدا برای توسعه قراردادهای هوشمند در اتریوم راه اندازی شد و روی ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) اجرا می‌شود.
مزایای زبان برنامه نویسی سالیدیتی:
زبان برنامه نویسی سالیدیتی توسط اتریوم و برای توسعه قراردادهای هوشمند توسط کاربران ایجاد شده‌اند. این زبان برنامه نویسی مزایای زیادی دارد که عبارت‌اند از:
- سالیدیتی دارای جامعه‌ای گسترده است. همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، سالیدیتی اولین زبان برنامه نویسی است که برای اجرای قراردادهای هوشمند توسعه یافت و به همین دلیل جامعه بزرگی را به خود جلب کرده است.
- زبان برنامه نویسی سالیدیتی یک سیستم تورینگ کامل (Turing Complete) است؛ بنابراین به اجرای برخی الگوریتم‌ها محدود نیست و می‌توان از آن برای پردازش و اجرای کارهای مختلف استفاده کرد.
- سالیدیتی مفاهیمی را ارائه می‌دهد که در بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی مدرن موجود است.
- کار کردن با سالیدیتی اصلاً سخت نیست و افرادی که با سایر زبان‌ها مانند پایتون، سی++، جاوا و … آشنایی دارند به راحتی می‌توانند با سالیدیتی هم کار کنند.
معایب زبان برنامه نویسی سالیدیتی:
اگرچه سالیدیتی یکی از بهترین زبان برنامه نویسی برای بلاکچین است اما معایبی هم دارد که ممکن است برای برخی کاربران و توسعه دهندگان مانعی به شمار برود.
سالیدیتی یک زبان جدید است و اگرچه تا کنون جامعه گسترده‌ای را بری خود جمع کرده است اما باز هم از برخی جهات با کاستی‌هایی مواجه است و لازم است که هر چه زودتر این کاستی‌ها برطرف شوند.
کدام بلاکچین‌ها از زبان برنامه نویسی سالیدیتی استفاده می‌کنند؟
زبان برنامه نویسی سالیدیتی توسط اتریوم و جهت توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند توسعه یافت. به غیر از اتریوم بلاکچین‌های زیادی از سالیدیتی استفاده می‌کنند، برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- تندرمینت (Tendermint)
- بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain)
- اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic)
- ترون (Tron)
- آولانچ (Avalanche)
- کانترپارتی (CounterParty)
- هدرا (Hedera)
زبان برنامه نویسی راست
طبق نظر سنجی‌های وب سایت «Insights Stackoverflow »، زبان برنامه نویسی راست (Rust) پنج سال پیاپی جزو بهترین زبان برنامه نویسی بلاکچین از نظر کاربران و برنامه نویسان بوده است.
راست یک زبان برنامه نویسی استاتیک (Statically Typed) و سریع است که مقیاس پذیری بالایی را به شبکه‌های مورد استفاده ارائه می‌دهد. این زبان برنامه نویسی، بسیار قوی و در عین حال ساده و دارای حافظه ذخیره سازی داده مناسب و پایایی است.
تمام این ویژگی‌ها زبان برنامه نویسی راست را به گزینه ای مطلوب برای برنامه نویسان تبدیل کرده است. به همین دلیل است که بلاکچین شاخص و سریعی مانند سولانا (Solana) از این زبان برنامه نویسی در شبکه خود استفاده می‌کند.
زبان برنامه نویسی راست به صورت رنگی کد گذاری شده است. در شرایطی که خطایی در کار رویی می‌دهد، برنامه نویس می‌تواند به راحتی و طریق کد رنگی ایراد کار را پیدا کند. در قسمت زیر نمونه‌ای از یک قرارداد هوشمند که با زبان برنامه نویسی راست نوشته شده است را مشاهده می‌کنید:
use borsh::{BorshDeserialize, BorshSerialize};
use near_sdk::{env, near_bindgen};
use near_sdk::collections::UnorderedMap;
#[global_allocator]
static ALLOC: wee_alloc::WeeAlloc = wee_alloc::WeeAlloc::INIT;
pub struct StatusMessage {
records: UnorderedMap<String, String>,
}
#[near_bindgen]
impl StatusMessage {
pub fn set_status(&mut self, message: String) {
let account_id = env::signer_account_id();
self.records.insert(&account_id, &message);
}
pub fn get_status(&self, account_id: String) -> Option<String> {
return self.records.get(&account_id);
}
}
علاوه بر این، راست دارای برخی ویژگی‌های شی گرا هم هست که از طریق آن‌ها برنامه نویس می‌تواند ساختار و داده‌های مختلفی ایجاد کند. با این حال، برخلاف زبان‌های برنامه نویسی شی گرا، راست دارای ویژگی‌های وراثتی (Inheritance) نیست.
مزایای زبان برنامه نویسی راست:
- راست یک زبان برنامه نویسی ساده است و توسعه دهندگان به راحتی می‌توانند اپلیکیشن‌هایی با توانایی عملیاتی بالا ایجاد کنند.
- تغییرناپذیری زبان برنامه نویسی راست به کاربران اجازه می‌دهد برنامه‌هایی متناسب با نیازها و اهداف مد نظر خود ایجاد کنند.
معایب زبان برنامه نویسی راست:
- راست جز زبان‌های برنامه نویسی نسبتاً جدید است که مفاهیم جدید و کمتر شناخته شده‌ای را معرفی کرده است. از این رو، ممکن است مدتی طول بکشد تا این زبان به طور کلی از سوی برنامه نویسیان و کاربران قبول شود.
- کتابخانه‌های موجود در این زبان نسبت به سایر زبان‌های برنامه نویسی محدود است.
- هنگام استفاده از راست، برنامه نویس باید هر چیزی را به صورت کاملاً دقیق و جزئی مشخص کند. یعنی برنامه نویس لازم است کدهایی بیشتر از آنچه که در سایر زبان‌ها لازم است بنویسد.
کدام بلاکچین‌ها از زبان برنامه نویسی راست استفاده می‌کنند؟
برخی از شاخص‌ترین شبکه‌های ارز دیجیتال از زبان برنامه نویسی راست استفاده می‌کنند، از جمله بلاکچین سولانا، نیر (Near) و پولکادات (Polkadot).
جاوا اسکریپت
جاوا اسکریپت (JavaScript) یک زبان برنامه نویسی برای اهداف عمومی است که با اختراع فناوری بلاکچین، وارد این حوزه هم شده است. جاوا اسکریپت یکی از زبان‌های برنامه نویسی راحت و مناسب برای مبتدیان است؛ به همین دلیل بسیاری از بلاکچین‌ها در شبکه خود از این زبان استفاده می‌کنند.
هایپرلجر فابریک (Hyperledger Fabric) یک بلاکچین است که به کاربران اجاره می‌دهد قراردادهای هوشمند خود را با استفاده از چند زبان برنامه نویسی، از جمله جاوا اسکریپت ایجاد کنند.
در قیمت زیر نمونه‌ای از یک قرارداد هوشمند موجود در هایپرلجر با استفاده از زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت ارائه داده‌ایم:
‘use strict’;
const { Contract } = require(‘fabric-contract-api’);
const util = require(‘util’);
/**
* A program to support updating values in a smart contract
*/
class UpdateSmartContractValue extends Contract
constructor(){
super(‘UpdateSmartContractValue’);
}
async transactionA(ctx, newValue) {
let oldValue = await ctx.stub.getState(key);
await ctx.stub.putState(key, Buffer.from(newValue));
return Buffer.from(newValue.toString());
}
async transactionB(ctx) {
// …..
}
};
module.exports = UpdateSmartContractValue
جامعه این بلاکچین وب۳ جی اس (Web3.js) را که مجموعه‌ای از کتابخانه‌ها است ایجاد کردند. وب۳ جی اس به کاربران اجازه استفاده از قراردادهای هوشمند اتریوم را هم به همراه قراردادهای موجود در هایپرلجر می‌دهد.
علاوه بر این، بنیاد سولانا هم با استفاده از جاوا اسکریپت راورهایی (wrappers) دور زبان راست ایجاد کرده است که به کاربران اجازه می‌دهد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود را با هر دو زبان جاوا اسکریپت و راست ایجاد کنند.
مزایای زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت:
- جاوا اسکریپت یکی از محبوب‌ترین و بهترین زبان برنامه نویسی بلاکچین است که توسط بسیاری از پروژه‌های بلاکچین استفاده می‌شود.
- این زبان برنامه نویسی سرعت بالایی را به توسعه دهندگان برای ایجاد برنامه‌ها و قراردادهای هوشمند ارائه می‌دهد.
معایب زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت:
- جاوا اسکریپت داینامیک تایپ (Dynamic Typing) است. برای انجام کارهای حساس مانند قراردادهای هوشمند، امنیت تایپ زبان برنامه نویسی بسیار مهم است و برای این کار زبان‌های برنامه نویسی استاتیک مناسب‌تر هستند. جاوا اسکریپت داینامیک تایپ است در حالی که بسیاری از برنامه نویسان زبان‌های استاتیک را برای توسعه اپلیکیشن‌ها در بلاکچین ترجیح می‌دهند.
وایپر
وایپر (Vyper) یک زبان برنامه نویسی قرارداد گرا (Contract Oriented) است که از ماشین مجازی پایتون استفاده می‌کند. این زبان برنامه نویسی جهت حل مشکلات امنیتی که سالیدیتی با آن مواجه است، راه اندازی شد. با این وجود وایپر برای جایگزینی سالیدیتی ایجاد نشد بلکه تنها هدف آن بهبود سالیدیتی بود.
به همین دلیل، وایپر ویژگی‌ها و کارایی‌هایی کمتر از سالیدیتی دارد؛ با این وجود ویژگی‌های زیادی هم دارد. از جمله برخی ویژگی‌های وایپر می‌توان به امنیت بالای قراردادهای هوشمند و وراثتی نبودن اشاره کرد.
در قسمت زیر نمونه‌ای از یک فایل که با زبان برنامه نویسی وایپر نوشته شده است را ارائه داده‌ایم:
class VyperContract:
“””
An alternative Contract Factory which invokes all methods as `call()`,
unless you add a keyword argument. The keyword argument assigns the prep method.
This call
> contract.withdraw(amount, transact={‘from’: eth.accounts[1], ‘gas’: ۱۰۰۰۰۰, …})
is equivalent to this call in the classic contract:
> contract.functions.withdraw(amount).transact({‘from’: eth.accounts[1], ‘gas’: ۱۰۰۰۰۰, …})
“””
def __init__(self, classic_contract, method_class=VyperMethod):
classic_contract._return_data_normalizers += CONCISE_NORMALIZERS
self._classic_contract = classic_contract
self.address = self._classic_contract.address
protected_fn_names = [fn for fn in dir(self) if not fn.endswith(‘__’)]
for fn_name in self._classic_contract.functions:
# Override namespace collisions
if fn_name in protected_fn_names:
_concise_method = mk_collision_prop(fn_name)
else:
_classic_method = getattr(
self._classic_contract.functions,
fn_name)
_concise_method = method_class(
_classic_method,
self._classic_contract._return_data_normalizers
)
setattr(self, fn_name, _concise_method)
@classmethod
def factory(cls, *args, **kwargs):
return compose(cls, Contract.factory(*args, **kwargs))
مزایای زبان برنامه نویسی بلاکچین وایپر:
- با استفاده از وایپر به سادگی می‌توان قراردادهای هوشمند ایمن ایجاد کرد چرا که این زبان برنامه نویسی کمتر در برابر هک و حملات آسیب پذیر است.
- کد نویسی وایپر برای برنامه نویسان مبتدی هم ساده است.
- زبان برنامه نویسی وایپر توانایی دقیقی برای تعیین حد و حدود برای هزینه گس (Gas) دارد.
معایب زبان برنامه نویسی بلاکچین وایپر:
- وایپر محدودیت‌هایی برای برخی کارها دارد؛ در نتیجه هر چیزی را که کلمه ثابت و تغییرناپذیر را به همراه داشته باشد، به هیچ وجه نمی‌توان با استفاده از وایپر تغییر دارد.
یول
یول (Yul) یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی بلاکچین اما جزو زبان‌های نسبتاً سطح بالا است. کامپلایر (Compiler) سالیدیتی یک سرویس پیاده سازی آزمایشی دارد که از یول به عنوان یک زبان برنامه نویسی سطح بالا استفاده می‌کند.
زبان برنامه نویسی یول از ماشین مجازی اتریوم و مجموعه وب اتریومی (Ewasm) پشتیبانی می‌کند. به علاوه، از یول می‌توان برای برنامه نویسی‌های سطح بالا نیز استفاده کرد که هر دو ماشین مجازی اتریوم و مجموعه وب اتریوم می‌توانند از آن بهره ببرند.
در قسمت زیر نمونه‌ای از کد زبان برنامه نویسی یول ارائه داده‌ایم:
object “SmartContract” {
code {
// Smart contract constructor
datacopy(0, dataoffset(“Runtime”), datasize(“Runtime”))
return(0, datasize(“Runtime”))
}
object “Runtime” {
code {
// Runtime code
}
}
}
مزایای زبان برنامه نویسی بلاکچین یول:
- کدهایی که با یول نوشته می‌شوند، در هر شرایطی قابل خواندن هستند، حتی اگر کد توسط کامپلایر یا مترجم سالیدیتی تولید شده باشند.
- استفاده از یول برای برنامه نویسان، به لطف ترجمه کد از یول به بایت کد (Bytecode)، بسیار ساده است.
- یول از یک زبان برنامه نویسی منعطف برای ایجاد قراردادهای هوشمند مناسب برای برنامه نویسان مبتدی استفاده می‌کند.
- زبان برنامه نویسی بلاکچین یول، استاتیک تایپ است که بسیاری از برنامه نویسان آن را به تایپ‌های دیگر ترجیح می‌دهند.
معایب زبان برنامه نویسی بلاکچین یول:
- با توجه به اینکه کدهای یول لازم است به بایت کد ترجمه شوند، به زمان بیشتری برای تکمیل فرایند نیاز دارد. به همین دلیل یول نسبت به سایر زبان‌های برنامه نویسی پیچیده‌تر است.
خلاصه‌ای از آنچه تا کنون درباره بهترین زبان برنامه نویسی بلاکچین گفته شد:
زبان برنامه نویسی بلاکچین یکی از موارد بسیار ضروری برای ادامه فعالیت بلاکچین‌ها است. با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی، توسعه دهندگان می‌توانند قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ایجاد کنند. زبان‌های برنامه نویسی را می‌توان به چند نوع، مناسب برای اهداف عمومی، مخصوص بلاکچین، شی گرا و رویه‌ای تقسیم کرد.
بلاکچین‌ها اغلب به یک زبان برنامه نویسی محدود نبوده و از چند زبان مختلف در شبکه خود استفاده می‌کنند. از جمله بهترین زبان برنامه نویسی بلاکچین می‌توان به پایتون، جاوا اسکریپت، وایپر، یول و … اشاره کرد.
