فورک (Fork) در مفهوم رمز ارز به یک تغییر اساسی در کد منبع یک شبکه اشاره دارد که ممکن است منجر به ایجاد یک بلاکچین جدید شود. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا به طور مفصل به بررسی فورک ارز دیجیتال و دلایل ایجاد آن در برخی بلاکچینهای محبوب مانند بیت کوین بپردازیم.
فورک کردن چیست؟
فورک در ارزهای دیجیتال به تقسیم شبکه بلاکچین اشاره دارد. فورکها زمانی رخ میدهند که نرمافزار ماینرهای مختلف با یکدیگر تضاد دارند.
فورکها از طریق اعمال تغییرات در پروتکل نرم افزار بلاکچین ایجاد میشوند که اغلب با ایجاد توکنهای جدید همراه هستند. دو روش اصلی برای ایجاد رمز ارزهای جدید وجود دارد.
فورکها میتوانند برای بهبود امنیت و افزودن ویژگیهای جدید به شبکه استفاده شوند، همچنین به توسعهدهندگان ارزهای دیجیتال امکان میدهند تا با استفاده از قابلیت فورک کردن، رمز ارزها و اکوسیستمهای جدید ایجاد کنند.
انواع مختلف فورک در بلاکچین
فورکهای بلاکچین به دو نوع هارد فورک (hard fork) و سافت فورک (soft fork) تقسیم می شوند. این دو نوع فورک به صورت زیر توضیح داده میشوند:
- سافت فورک (Soft Fork)
سافت فورک به عنوان یک بهروزرسانی نرمافزاری برای بلاکچین تصور میشود. این نوع فورک تا زمانی که توسط تمام کاربران پذیرفته شود، به یک مجموعه جدید از استانداردها برای ارز تبدیل میشود.
این نوع فورک معمولاً برای اضافه کردن ویژگیها یا توابع جدید، در کد شبکه رمز ارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم مورد استفاده قرار میگیرد که قابلیتهای جدیدی به شبکه اضافه میکند.
نمونهای از یک سافت فورک موفق، رمز ارز لایت کوین (Litecoin) است که به عنوان یک کپی از بیتکوین شروع شد. سپس بنیانگذاران تغییراتی در کد ایجاد کردند و اکنون این رمز ارز به یک دارایی محبوب تبدیل شده است.
- هارد فورک (Hard Fork)
هارد فورک زمانی رخ میدهد که تغییرات در کد به حدی بزرگ باشد که ماهیت شبکه به کلی عوض شده و نسخه جدید چیزی متفاوت از شبکه اصلی است.
در این نوع فورک، بلاکچین به دو قسمت بلاکچین اصلی (قدیمی) و نسخه جدید تقسیم میشود. نسخه جدید کدهای مخصوص به خود را دارد که منجر به ایجاد یک توکن جدید نیز میشود.
رمز ارزهای معروفی مانند بیتکوین کش (Bitcoin Cash) و بیتکوین گلد (Bitcoin Gold) از بلاکچین اصلی بیتکوین و از طریق هارد فورک ایجاد شدهاند.
فورکهای تصادفی و فورکهای عمدی
فورکها در بلاکچین به دو نوع تصادفی و عمدی تقسیم میشوند:
- فورک تصادفی (Accidental Fork)
در هر لحظه، هزاران ماینر در رقابت برای ایجاد یک بلاک جدید هستند. با توجه به اینکه تعداد زیادی ماینر به صورت همزمان به ماینینگ میپردازند، احتمال دارد که دو یا چند ماینر به صورت همزمان یک بلاک جدید بسازند.
در این صورت، یک فورک تصادفی ایجاد میشود. مشکل زمانی حل میشود که بلاکهای جدید به یکی از زنجیرهها اضافه شوند. وقتی این اتفاق میافتد، شبکه به کار روی زنجیره بلندتر یعنی همان بلاکچین اولی ادامه میدهد و زنجیره کوتاهتر را از بین میبرد.
- فورک عمدی (Intentional Fork)
در فورک عمدی، شبکه به یک بلاکچین واحد محدود نمیشود. این نوع فورک توسط توسعهدهندگان بلاکچین برای اجرای تغییرات در پروتکل استفاده میشود.
به عنوان مثال، توسعهدهندگان ممکن است از یک فورک عمدی برای افزایش اندازه بلاک، کاهش زمان بلاک سازی یا حتی پیاده سازی یک الگوریتم اجماع جدید بهره ببرند. فورک عمدی میتواند هارد یا سافت باشد.
فورکها چگونه عمل میکنند؟
فورکها در بلاکچین به شکل زیر عمل میکنند:
- توافق ماینرها: در یک بلاکچین، ماینرها نقش مهمی ایفا میکنند. آنها قوانینی را تعیین میکنند که شبکه را به حرکت در میآورد. این به عبارتی به معنای این است که ماینرها مسئول اجرای قوانین بلاکچین هستند.
- نیاز به توافق: تمام ماینرها باید در مورد قوانین جدید و اینکه چه چیزی یک بلاک معتبر را تشکیل میدهد، با هم توافق داشته باشند. بنابراین، زمانی که میخواهید این قوانین را تغییر دهید، باید یک فورک ایجاد کنید که به منظره اعلام تغییر یا انحراف در پروتکل شبکه است. توسعهدهندگان سپس میتوانند تمام نرمافزارها را بهروز کنند تا با قوانین جدید هماهنگ شوند.
- ایجاد ارزهای دیجیتال جدید: چنانچه این فورک در بلاکچین بیت کوین صورت گیرد، از طریق این فرآیند، رمز ارزهای مختلفی با نامهای مشابه به بیتکوین ایجاد میشوند، مانند بیتکوین کش (Bitcoin Cash)، بیتکوین گلد (Bitcoin Gold) و غیره که همگی از شبکه بیت کوین مشتق شدهاند.
دلیل ایجاد هارد فورک چیست؟
ایجاد هارد فورک در بلاکچین میتواند به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله:
- اصلاح ریسکهای امنیتی
یکی از دلایل اصلی برای انجام هارد فورک، اصلاح ریسکهای امنیتی است که در نسخههای قدیمیتر نرمافزار بلاکچین شناسایی شدهاند. این امر به منظور افزایش امنیت شبکه و جلوگیری از حملات یا تخلفات امنیتی انجام میشود.
- افزودن ویژگیهای جدید
هارد فورک ممکن است به منظور افزودن ویژگیها و قابلیتهای جدید در بلاکچین انجام شود. در واقع فورک به عنوان یک روش برای توسعه و ارتقاء قابلیتهای شبکه به کار میرود.
- برگشت تراکنشها
در برخی مواقع، هارد فورک ممکن است برای برگشت برخی تراکنشها انجام شود. به عنوان مثال، برای برگشت تراکنشهایی که در حمله به سازمان متمرکز خودمختار دائو (DAO) اتریوم از دست رفتهاند، این شبکه اقدام به ایجاد یک هارد فورک کرد.
این هارد فورک به اتریوم اجازه داد تا تراکنشهای دزدیده شده را به شبکه بازگرداند و میلیونها دلار ارز دیجیتال دزدیده شده به کاربران بازگردانده شد.
- سایر دلایل
علاوه بر این دلایل، هارد فورک ممکن است به علت دلایل فنی، اقتصادی یا اجتماعی دیگر نیز انجام شود که ممکن است شامل تصمیمگیریهای مشترک توسعهدهندگان و جامعه رمز ارزی باشد.
مزایای ایجاد فورک برای ارزهای دیجیتال
فورک ارز دیجیتال یک تغییر اساسی در کد منبع یک ارز دیجیتال است که منجر به ایجاد یک ارز دیجیتال جدید میشود. فورکها میتوانند مزایای زیادی داشته باشند، از جمله:
- رفع مشکلات فنی: فورکها میتوانند برای رفع مشکلات فنی در یک ارز دیجیتال استفاده شوند. به عنوان مثال، اگر یک ارز دیجیتال در معرض یک حمله هکری قرار گیرد، یک فورک میتواند نقاط آسیب پذیر شبکه که باعث حمله شده است را صلاح کند.
- تغییر پروتکل: فورکها میتوانند برای تغییر پروتکل یک ارز دیجیتال استفاده شوند. به عنوان مثال، یک ارز دیجیتال ممکن است فورک شود تا یک ویژگی جدید مانند قراردادهای هوشمند را اضافه کند.
- توزیع مجدد ارز: فورکها میتوانند برای توزیع مجدد توکنهای یک ارز دیجیتال استفاده شوند. به عنوان مثال، یک ارز دیجیتال ممکن است فورک شود تا تعدادی از توکنها را از بین ببرد یا میان کاربران جدید توزیع کند.
معایب ایجاد فورک ارز دیجیتال
همانطور که گفته شد، فورک یک تغییر اساسی در کد منبع یک ارز دیجیتال است که منجر به ایجاد یک ارز دیجیتال جدید میشود. فورکها میتوانند معایبی نیز داشته باشند، از جمله:
- شکاف در جامعه: فورکها میتوانند منجر به شکاف در جامعه یک ارز دیجیتال شوند. به عنوان مثال، کاربرانی که از تغییرات فورک حمایت نمیکنند ممکن است ارز دیجیتال اصلی را نگه دارند و ارز دیجیتال جدید را نپذیرند. این شکاف میتواند منجر به کاهش ارزش هر دو ارز دیجیتال شود.
- عدم ثبات قیمت: فورکها میتوانند منجر به نوسانات قیمت در ارز دیجیتال اصلی و ارز دیجیتال جدید شوند. این نوسانات میتواند باعث شود سرمایه گذاران دچار ضرر شوند.
- خطرات امنیتی: فورکها میتوانند خطرات امنیتی جدیدی را ایجاد کنند. به عنوان مثال، یک فورک ممکن است حاوی نقاط ضعف جدید باشد که میتواند مورد سوء استفاده هکرها قرار گیرد.
خلاصهای از آنچه در مطلب فورک چیست بررسی شد:
فورک در بلاکچین به تقسیم شبکه اشاره دارد. فورک سافت به عنوان یک بهروزرسانی نرمافزاری برای بلاکچین تلقی میشود و معمولاً برای اضافه کردن ویژگیهای جدید به نرمافزار بلاکچین مورد استفاده قرار میگیرد.
در مقابل، هارد فورک زمانی رخ میدهد که تغییرات در کد به حدی بزرگ باشد که نسخه جدید دیگر با نسخههای قبلی سازگار نباشد. در این نوع فورک، بلاکچین به دو قسمت تقسیم میشود و یک نسخه جدید با تغییرات معنیدار ایجاد میشود. این امر همچنین به ایجاد یک ارز دیجیتال جدید منتهی میشود.
در هر لحظه، هزاران ماینر در رقابت برای ایجاد بلاک جدید هستند و این ممکن است منجر به ایجاد فورکهای تصادفی شود. با این حال در فورک عمدی، تغییرات به صورت برنامه ریزی شده توسط توسعهدهندگان بلاکچین اجرا میشوند.