راه‌های زیادی برای کسب درآمد از دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارد که استیک کردن یا استیکینگ یا اگر بخواهیم فارسی را پاس بداریم، سهام گذاری از شناخته شده‌ترین آن‌ها است اما خالی از لطف نیست به معایب استیکینگ هم چه کم چه زیاد اشاره داشته باشیم و در واقع موضوعی است که قبل از ورود حتماً باید به آن آگاه باشید. از این رو در این مقاله بیشتر به خطرات، ریسک و معایب استیکینگ پرداخته و در آخر هم یک راه حل نوش دارویی معرفی کرده‌ایم.
مهمترین معایب استیکینگ کدام‌اند؟
خطرات و معایب استیکینگ جنبه‌های مختلفی از این فرایند را در بر می‌گیرند. در زیر اهم این ریسک‌ها به صورت فهرست وار آورده شده‌اند.
- شکست و نابودی پروژه‌های بلاکچین
- از دست دادن توکن توسط سرمایه گذار
- سقوط و نوسانات بازار
- قفل و بلوکه شدن سرمایه
- نوسانات در مقدار سود استیکینگ
- ریسک‌های مرتبط با اعتبارسنج
- هزینه‌های مرتبط با اعتبارسنج
- محدودیت حداقل مقدار استیک
- ریسک‌های مرتبط با قانون گذاری
- ریسک‌های مرتبط با کیف پول
- اشباع استخر استیکینگ
- اسلشینگ یا جریمه کاهش سهم
شکست و نابودی پروژه‌های بلاکچین
شکست یک پروژه بلاکچین برای هر سرمایه گذاری می‌تواند کابوس باشد چه رسد به استیکینگ ارز دیجیتال. نابودی یک پروژه به عنوان یکی از معایب استیکینگ دلایل مختلفی از جمله، توسعه کم، عدم پذیرش در دنیای واقعی و جامعه و کاهش ارزش توکن‌های بومی، در نهایت می‌توانند منجر به نابودی یک پروژه شوند.
در جدول زیر فهرستی از بزرگ‌ترین پروژه‌های استیکینگ آورده شده است. درصد سودهای جدول زیر به دلیل نوسان و تغییر سود استیک می تواند با مقدار فعلی متفاوت باشد.
| درصد سود | ارزش استیک شده | درصد کل استیک شده | |
| سولانا | ۶/۶۲ درصد | ۹۳ میلیارد دلار | ۷۷/۹ درصد |
| کاردانو | ۵/۷۵ درصد | ۴۸ میلیارد دلار | ۷۰/۶۴ درصد |
| اتریوم ۲ | ۵/۳۸ درصد | ۳۷ میلیارد دلار | ۶/۹۲ درصد |
| پولکادات | ۱۳/۷۷ درصد | ۲۸ میلیارد | ۵۴/۷۴ درصد |
| آوالانچ | ۹/۵۷ درصد | دلار ۲۳ میلیارد دلار | ۶۲/۲۲ درصد |
به منظور کاهش ریسک مرتبط با شکست پروژه‌های ارز دیجیتال مهم است که تصمیم به انتخاب آن دسته از پروژه‌هایی بگیریم که فناوری کاربردی و نوینی را ارائه می‌دهند، نقشه راه منسجمی برای ۵ تا ۱۰ سال آینده دارند. برای مثال ارزهای برتر استیکینگ که در جدول بالا هم آورده شده‌اند، از احتمال شکست بسیار کمی برخوردار هستند. شاخص‌هایی که می‌توان در همین خصوص در رابطه با یک پروژه استیکینگ در نظر گرفت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مقدار کل استیک شده
- درصد استیکینگ هولدرهای توکن
- ارزش بازار
برای اطلاعات بیشتر به مقاله بهترین ارز برای استیک کدام است؟مراجعه کنید.
از دست دادن توکن از عمده‌ترین معایب استیکینگ
استیکینگ رمزارز شامل واگذاری توکن‌ها به یک شبکه در عوض پاداش یا همان سود استیکینگ است. با این حال هر جا سخن از سرمایه گذاری در میان باشد، قاعدتاً ریسک‌های مالی هم در میان است. از این رو افراد باید در خصوص این ریسک و معایب استیکینگ از جمله هک شدن، سرقت و کلاهبرداری یا کاهش ناگهانی قیمت توکن‌ها تا نزدیک به صفر، آگاهی لازم را داشته باشند که از دلایلی عمده این ریسک می توان به چند مورد زیر اشاره کرد:
- امنیت شبکه به واسطه حملات ۵۱ درصدی به خطر بیفتد.
- یک کیف پول یا صرافی متمرکز هک شود.
- انتقال اشتباه سرمایه به یک کیف پول
- توکن یا کوین مورد نظر به یک باره از صرافی‌های معتبر حذف شود.
- کیف پول پشتیبانی از کوین یا توکن مورد نظر را لغو کند.
بر اساس آمار منتشر شده از سوی بلومبرگ فقط در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۰۰ میلیون دلار رمزارز به دلایل کلاهبرداری به سرقت رفته‌اند. استفاده از کیف پول‌های سخت افزاری به منظور استیکینگ از اقدامات اصولی در خصوص کاهش این ریسک است.
در کیف پول‌های سخت افزاری مانند لجر نانو اس و ایکس و کول والت، کنترل و اختیار کلیدی خصوصی به طور کامل در اختیار شخص کاربر قرار دارد.
سقوط و نوسانات بازار
دنیای رمزارزها همیشه از آغاز پیدایش به واسطه نوسانات خود معروف بوده است. تغییر شدید و ناگهانی در ارزش یک رمزارز می‌تواند تأثیر مستقیمی روی تصمیمات و اقدامات آتی سرمایه گذارانی داشته باشد که کوین‌های خود را قفل و سهام گذاری کرده‌اند.
شخص سرمایه گذار که مقداری رمزارز را با بازدهی سالیانه ۳ درصد استیک کرده است، می‌تواند به واسطه نوسانات بازار متحمل ضرر و زیان‌های کوتاه مدت تا میان مدت شود.
برای مثل در سپتامبر ۲۰۲۱ قیمت سولانا در ۱۲ روز بیش از ۴۰ درصد کاهش پیدا کرد که در مقایسه با سود سالیانه استیکینگ ۷ درصدی آن، مقدار قابل توجهی بود و قاعدتاً این مقدار سود نخواهد توانست ضرر ناشی از کاهش قیمت را پوشش دهد. از این رو مهم است که در استیکینگ خود حتماً این موضوع را زیر نظر داشته باشید.
قفل سرمایه از معایب استیکینگ
سرمایه گذارانی که دارایی‌های رمزارز خود را استیک می‌کنند باید بدانند که سرمایه آن‌ها در بازه زمانی مشخصی قابل دسترس نخواهد بود و به اصلاح بلوکه یا قفل است و توکن‌های استیک شده را نمی‌تواند فروخت یا منتقل کرد. طول زمان این بازه برای هر پروژه‌ای متفاوت خواهد بود.
برای مثال افرادی که اقدام به استیکینگ کازماس (اتم) می‌کنند باید به مدت ۲۱ روز قید دسترسی به دارایی خود را بزنند. در دسترس نبودن کوین‌ها در زمان استیکینگ از آن جهت ریسک است که در صورت نوسان بازار و کاهش قیمت‌ها نخواهید توانست دارایی خود را بفروشید.
برخی از پلتفرم‌های استیکینگ مانند بایننس، بازه‌های زمانی ثابت و پیش فرضی را مطابق تصویر زیر در دسترس کاربر قرار داده‌اند و خارج کردن کوین‌ها از حالت استیک قبل از اتمام این دوره کاری بس دشوار خواهد بود یا مشمول کارمزد تا بالای ۲ درصد خواهد شد. به منظور دوری از این گونه ریسک بهتر است که از پلتفرم‌های با قابلیت استیکینگ منعطف (Flaxible) استفاده کنید.
صندوق سرمایه گذاری دیفای تتانکس که بسته به میزان قبول ریسک از سوی کاربر سالیانه سودهای دلاری بالای ۴۰ درصد هم در اختیار سرمایه گذار قرار می‌دهد، جایگزین مناسبی برای استیکینگ است. در صندوق دیفای تتانکس دارایی شما در آن واحد و هر لحظه که اراده کنید قابل بیرون کشیدن است.
سود استیکینگ همیشه نوسان دارد
نکته مهمی که قبل از استیکینگ باید به آن توجه داشت این است که سود حاصل از استیک یک پروژه هیچ‌وقت ثابت نیست و بسته به شرایط می‌تواند کم و زیاد شود. این کیف پول‌ها و پلتفرم‌های استیکینگ هستند که مقدار سود را تعیین خواهند کرد.
خلاصه، سود استیکینگ را نمی‌توان تضمین کرد و سود آن به طور عمده به تعداد مشارکت کننده‌ها در استخرها و تعداد توکن استیک شده بستگی دارد. کوین‌ها به محض استیک شدن می‌توانند تحت تأثیر کاهش سود استیکینگ قرار بگیرند.
با گذر زمان، شبکه‌ها محبوبیت پیدا کرده و با افزایش مشارکت کننده در استیک کوین آن شبکه، مقدار پاداش کاهش خواهد یافت. برای مثال استیکینگ اتریوم ۲ در آغاز در حدود ۲۰ درصد بود که این مقدار در حال حاضر حدوداً ۴ تا ۵درصد است.
به منظور کاهش این ریسک استیکینگ ارز دیجیتال باید پروژه‌هایی توسعه یافته با سودهای ثابت مانند کاردانو و سولانا را انتخاب کرد. برای خرید کاردانو و خرید سولانا با بهترین قیمت و کمترین کارمزد قادر به استفاده از صرافی ارز دیجیتال تتانکس هستید.
ریسک‌های مرتبط با اعتبارسنج
از دیگر معایب استیکینگ ارزهای دیجیتال می‌توان به مسائل مرتبط با ولیدیتور یا اعتبارسنج‌ها اشاره کرد. اعتبارسنج‌ها به من منظور اطمینان از سوددهی بهینه استیکینگ باید عملکردی بدون اختلال و آپ تایمی ۱۰۰ درصدی داشته باشند.
از طرفی هم اختلال از سمت یک اعتبارسنج می‌تواند کل فرایند کسب سود یک سرمایه گذار را تحت تأثیر قرار دهد. از همه بدتر دارایی استیک شده خود اعتبار سنج هم می‌تواند کاهش یابد یا به اصطلاح اسلش شود و به همین موجب از دست رفتن مقداری از دلیل توکن‌های استیک شده شوند.
هزینه‌های مرتبط با اعتبارسنج
انتخاب یک شخص ثالث به منظور یک نود اعتبار سنج یا ولیدیتور قاعدتاً هزینه‌های مشخصی در پی خواهد داشت. در خصوص مکانیسم اجماع اثبات سهام (POS) شما نیاز به یک سیستم کامپیوتری به منظور اجرای نودها و به طور همزمان ثبت و تأیید تعدادی از توکن‌ها در جهت احراز صلاحیت به عنوان یک ولیدیتور کامل دارید.
اعتبارسنج‌ها مسئول حکمرانی پروتکل هستند و مشارکت فعالی در عملکرد شبکه دارند. از طرفی هم کاربران خود می‌توانند بر اساس اطمینان، اعتبار و درصد پاداش‌های اختصاص یافته به کاربران نسبت به اقدام یک اعتبارسنج اقدام کنند.
محدودیت حداقل مقدار استیک
قرار دادن محدودیت حداقلی از دیگر معایب استیکینگ است. به این معنی که به منظور مجاز بودن به استیک کردن و دریافت سود یا پاداش باید مقدار مشخصی را حداقل سهام گذاری کرد.
این موضوع را باید در شرایط و ضوابط استفاده از پلتفرم مربوطه پیدا کرد. مهم است که همیشه در اندازه توان خود سهامگذاری کنید. همیشه مقداری را سهامگذاری کنید که تاب و توان از دست دادن آن را هم دارید.
از مهمترین مزایای صندوق سرمایه گذاری دیفای تتانکس، تضمین اصل سرمایه و سود کاربران است که می‌تواند به دغدغه کاربران پایان دهد.
در همین رابطه بخوانید: صندوق ارز دیجیتال (ETF) چیست و بهترین صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال کدام است؟
ریسک‌های مرتبط با قانون گذاری
مشکلاتی که می‌تواند از قانون گذاری دولت‌ها ناشی شود از دیگر خطرات و معایب استیک کردن ارزهای دیجیتال است. دولت‌ها هر لحظه که بخواهند می‌توانند این صنعت و فرایند را قانون‌گذاری کنند، اگرچه شاید بلند مدت به نفع باشد اما قطعاً در کوتاه مدت اثراتی نه چندان مثبت خواهد داشت.
اما خبر خوب این است که صرافی‌های غیرمتمرکز و پلتفرم‌هایی از این نوع در مقابل قانون‌گذاری دولت‌ها مصون هستند و تا درجه زیادی این ریسک را ندارند. البته واقعا از آینده بی خبر هستیم!
ریسک‌های مرتبط با کیف پول
لازمه استیکینگ ارز دیجیتال این است که سرمایه گذار دارایی خود را در یک صرافی ارز دیجیتال یا کیف پول انتقال دهد یا به آن وصل شود و همین موضوع باعث آسیب‌پذیرتر شدن کیف پول کاربر در مقابل ویروس‌ها و هکرها می‌شود. از این رو همیشه ذخیره سازی کوین‌ها در کیف پول سخت افزاری توصیه می‌شود.
اشباع استخر استیکینگ
از دیگر معایب استیکینگ ارزهای دیجیتال، اشباع یک استخر استیکینگ است که در نهایت موجب کاهش قابل توجه پاداش یا سود استیک کردن می‌شود. از این رو بهتر است که در آغاز استیک کردن موضوعاتی مانند تعداد افرادی که در استخر استیک کرده‌اند را مدنظر داشته باشید و از همان ابتدا انتظار از سود حاصل از استیک را به شیوه‌ای منطقی به دست آورید.
اسلشینگ یا جریمه کاهش سهم
اسلشینگ هنگامی رخ می‌دهد که یک ولیدیتور یا اعتبارسنج یک بلاک را جا می‌گذارد یا یکی را دو بار تأیید می‌کند. اسلشینگ در واقع یک اقدام درون شبکه‌ای به منظور کاهش رفتارهای بدخواهانه از سوی اعتبارسنج‌ها است که اگر رخ دهد اعتبارسنج دچار اسلشینگ یا جریمه خواهد شد. سه حالت می‌توانند مخاطب اسلشینگ باشند:
- تأیید مضاعف (Double Signing) که هنگامی رخ می‌دهد که اعتبارسنج دو بلاک را در یک ارتفاع تأیید می‌کنند و دو تراکنش از یک حساب مشخصی به دو حساب دیگر ارسال می‌شود.
- ابهام (Equivocation) هم هنگامی رخ می‌دهد که یک تأیید کننده یا امضا کننده یا همان اعتبارسنج پیام‌هایی متناقض را طی یک دوره اجماع تأیید می‌کند.
- جریمه عدم فعالیت (Inactivity Leakage) نیز هنگامی رخ می‌دهد که امضاکننده یا اعتبارسنج برای بیش از بازه زمانی مشخص غیرفعال می‌شود.
اما راه حل این معایب استیکینگ چیست؟
فرایند استیکینگ به دلیل پیچیدگی‌های ناشی از تعداد رمزارزها و پلتفرم‌ها برای بسیاری از افراد سخت است زیرا که نیاز به سطح بالایی از دانش فنی دارد از این رو بسیار دیده می‌شود که دست آخر کاربر یا سرمایه گذار ناراضی بوده و یا حتی بدتر، سرمایه خود را از دست داده است.
راه حل همه این مشکلات، صندوق سرمایه گذاری تتانکس است که در زیر به تعدادی از مزایای آن اشاره شده است:
- ضمانت اصل سرمایه
- سود دلاری سالیانه ۷ تا ۴۰ درصد
- مبتنی بر استیبل کوین‌های برتر
- ریسک بسیار پایین
- روز شما و پرداخت ماهیانه
- بدون قفل شدن سرمایه
برای شروع سرمایه گذاری در این صندوق فقط لازم است که با یک شماره موبایل ثبت نام و با یک شماره کارت احراز هویت خود را کامل کنید.
خلاصه‌ای از آنچه در خصوص معایب استیکینگ گفته شد:
- نوسانات بازار، کاهش تدریجی سود استیکینگ، ریسک‌های مرتبط با اعتبارسنج و کیف پول، هک و کلاهبرداری از هم خطرات و معایب استیکینگ هستند.
- برای کاهش ریسک استیک کردن ارز دیجیتال حتماً شرایط و قوانین استفاده از این پلتفرم استیکینگ را مطالعه کنید.
- صندوق سرمایه گذاری دیفای تتانکس با توجه به ریسک بسیار پایین و تضمین اصل سرمایه، جایگزین مناسبی برای کاربران داخل کشور است.
